Әлішер ұстаздың ақылы

Әртүрлі ерекшеліктері бар оқушыларды қалай оқытуға болады?
Математикадан ерекше қабілеті бар қыз туралы баяндайтын «Одаренная» атты фильмді көрдіңіз бе? Егер де көрген болсаңыз, баланың дұрыс дамуына көмектесу үшін мектепті және мұғалімдерді таңдауда тек бала ғана емес, ата-ана да қиналатындығы жөнінде ойланған жөн,-деп хабарлайды «Jambyl-Taraz» ақпарат агенттігі.

Дегенмен де, бүгінгі мектеп әртүрлі қажеттіліктері бар балаларды оқытуға дайын ба? Әр баланың ерекшелігіне қарай қалай оқытуға болады? Балаларды әлсіз, орташа және мықты оқушы деп бөлудің стереотипінен қалай арылуға болады?

Әрине, бұл мәселелерді шешуге бағытталған көптеген технологиялар бар. Солардың ішіндегі ең тиімді тәсілдердің бірі – сараланған оқыту.  Бұл Л. С. Выготскийдің жақын арадағы даму аймағы туралы теориясына негізделген.
Оқушыларды қолдау мақсатына байланысты саралауды қолданудың үш негізгі қағидасы бар. Олар:
жеделдету-оқу материалын әртүрлі жылдамдықпен меңгеретін оқушыларды қолдау (Рейчел Орр, 2019; Алексанян,     А. В., & Арустамян, А. В., 2015; Сиротиюк А. Л., 2014);
күрделендіру- оқытуды жақын арадағы даму аймағында ұйымдастыру (Баранова Н.Н., 2016; шынайы, Э. в., & Полтон, Т. А., 2008);
тереңдету – материалды әр түрлі тұрғыда зерттеу үшін түрлі ресурстарды пайдалану (Ismajli & Imami-Morina, 2018; Suprayogi et al., 2017; Tomlinson & Moon, 2013).
Оқушылардың стандартты емес ойлауын, проблемалық мәселелерді шешу қабілетін дамыту қажеттілігін ескере отырып, келесі қағидаттарды қолдану маңызды:
креативтілік- дарынды оқушылардың ынтымақтастық пен шығармашылықта дамуы үшін жағдай жасау (Zubaidah et al., 2017; Demir S., 2021)
тегеурін-түпнұсқалық түсініктемелерді пайдалану, қолда бар мәліметтерді қайта қарастыру, жаңа мағыналар мен балама түсініктемелерді іздеу (Brian B., 2015; William N. Bender, 2012)
Егер де мұғалім әр оқушының жеке қажеттіліктерін зерделесе, оқу материалын меңгеру барлық оқушылар үшін қолжетімді болады, өйткені ұлағатты ұстаз Шалва Амонашвили айтқандай: «Оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескерместен әртүрлі педагогикалық әдістерді қолдану, науқасқа әсер етудің күшін және сипаттамасын білместен дәрі – дәрмектерді түсі, формасы бойынша ажырататын дәрігерге ұқсауды білдіреді».
Келесі кітаптар мен фильмдерді оқып, көруді ұсынамыз:
Чарльз Фейдл, Майя Бялик и Берни Триллинг «Четырёхмерное образование»; Койл Дэниел «Код таланта. Гениями не рождаются»
«Одаренная», 2017; «Детство Шелдона», 2017; «Х+У» (2014); «Звездочки на земле» (2007); «Умница Уилл Хантинг» (1997)