«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заң күшейтілді
Ағымдағы жылдың 3 қаңтарында Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл және мемлекеттік қорғауға жататын адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды.
Қабылданған түзетулер сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы одан әрі жетілдіруге, оның ішінде сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың жаңа құралдарын енгізу, құқықтық олқылықтарды жоюға бағытталған.
1. Мемлекеттік қызметшілердің, сондай-ақ оларға теңестірілген адамдардың шығыстары мен кірістерінің сәйкестігін бақылау арқылы негізсіз байыту үшін жауапкершілік енгізіледі.
Шенеуніктің шығыстары оның кірістеріне сәйкес келмегені үшін декларацияларды салыстыру қорытындылары бойынша фискалдық және мансаптық санкциялар қолданылатын болады.
Әрбір жағдайда мемлекеттік қызметшіге шығыстардың заңдылығын растауға мүмкіндік беріледі.
Егер ол мұны істей алмаса, алшақтық сомасының 90% айыппұл түріндегі әкімшілік жауапкершілік туындайды. Айтарлықтай сәйкессіздік, атап айтқанда шенеуніктің жылдық табысынан асып кетсе, айыппұлдан басқа, ол теріс себептермен жұмыстан шығарылуы керек.
Негізсіз байыту фактілерін анықтау камералдық бақылау аясында мемлекеттік кірістер органдарына жүктелген.
Нормалар мемлекеттік қызметшілерге, оларға теңестірілген адамдарға және олардың жұбайларына қолданылатын болады.
Новелланы енгізу мерзімі халықты жалпыға бірдей декларациялаумен толық қамтуды ескере отырып, 2027 жылға белгіленген.
Негізсіз байыту үшін жауапкершілікті енгізу Қазақстан 2008 жылы ратификациялаған БҰҰ-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясының талаптарының бірі болып табылатынын атап өткен жөн.
«Азаматтарға арналған үкімет «мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамының қызметкерлері квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметкерлері ретінде екінші кезеңмен, яғни 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап декларациялауға жатады.
2. Сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабарлаған адамдарды қорғау шаралары күшейтілді.
Түзетулер осындай адамдардың еңбек құқықтарын қорғауға бағытталған.
Бұл адамдар тәртіптік комиссияның немесе өзге алқалы органның ұсынымдарынсыз тәртіптік жауаптылыққа тартыла алмайды, лауазымынан босатыла алмайды немесе басқа лауазымға ауыстырыла алмайды.
Бұл ретте мемлекеттік орган немесе ұйым алқалы органның отырысына қатысу үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің өкілін шақыруға міндетті болады.
Сондай-ақ, мұндай ақпаратты жария еткені үшін қылмыстық жауаптылықты енгізу арқылы осы адамдар туралы құпия ақпаратты қорғау шаралары күшейтіледі.
Б. Муканов,
«Азаматтарға арналған үкімет» МК» КЕ АҚ
Жамбыл облысы бойынша филиалы
Жер кадастры басқармасының басшысы
