Мамандықты дұрыс таңдаудың маңызы зор
Мамандық таңдау – адам өміріндегі ең маңызды кезеңдердің бірі. Оған тек материалдық әл-ауқат қана емес, сонымен қатар психологиялық жағдай мен өмірге қанағаттанушылық та байланысты. Еңбек нарығы үнемі өзгеріп жатқан қазіргі заманда дұрыс мамандық таңдау күрделі мәселеге айналып отыр.
Бүгінде көптеген мектеп оқушылары мен студенттерде мамандықтардың даму перспективалары, талаптары туралы жеткілікті ақпараттың болмауы да бұл мәселенің өзектілігін арттыра түсуде. Сондай-ақ мектептер мен жоғары оқу орындарында кәсіптік бағдарлауға мүмкіндік мамандар, әдістемелер мен ресурстар тапшы. Кей жағдайда жастар мамандықты өздерінің нақты қабілеттеріне емес, сәнге, беделге, тіпті ата-аналардың пікіріне байланысты таңдайды.
Әрине, кәсіптік бағдар беру мен кәсіптік білім беру арасындағы сабақтастықтың болмауы адамдардың өздеріне сәйкес келмейтін мамандық бойынша білім алуына әкеліп соқтырады. Бұл мәселені түпкілікті шешу үшін бастауыш сыныптардан бастап кәсіптік бағдар беру жұмыстарын әртүрлі жұмыс формалары мен әдістерін қолдана отырып жүргізу қажет. Осы мақсатта кәсіптік бағдар беру ойындары, тесттер, экскурсиялар, әртүрлі мамандық өкілдерімен кездесулер ұйымдастырған жөн.
Бастауыш сыныптағы балаларға өздерінің қабілеттерін, қызығушылықтарын жүзеге асыруға және мамандықтар әлемі туралы алғашқы идеяларды қалыптастыруға көмектесу де маңызды. Сонымен қатар психологтар мен кәсіптік бағдар берушілер адамға өз қабілеттерін, мүдделерін түсінуге, кәсіби мақсаттарды тұжырымдауға және тиісті мамандықты таңдауға көмектесуі керек. Бұған қоса кәсіптік бағдар беру жұмысы кәсіптік білім беру жүйесімен байланысты болуы және адамдарға болашақ мамандықты саналы түрде таңдауға көмектесуі де маңызды рөл ойнайды.
Қорыта келе, кәсіптік бағдар – адамға өмірден өз орнын табуға көмектесетін маңызды құрал. Ал оның өзекті мәселелерін шешу жастардың кәсіби өзін-өзі анықтау деңгейінің артуына және мамандықты дұрыс таңдауына септігін тигізеді.
Б.ТАСУОВ,
М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті
«Жаратылыстану ғылымдары» факультетінің деканы
