Өңірде балық өндірісі өркендейді

Жамбыл облысының әкімі Нұржан Нұржігітов Қордай ауданы Сортөбе ауылындағы «Korday Fish» және «Taraz Eko Fish» ЖШС-нің жұмысымен танысты. Екеуі де балық, оның ішінде форель өнімдерін өндіруге бағытталған.

2020-2021 жылдары жүзеге асқан «Korday Fish» жобасына мемлекет тарапынан 3,8 гектар жер телімі бөлінген. Жылына 500 тонна балық өндіруге қауқарлы серіктестік консервілеу цехын да іске қосуға ниетті. Қазіргі таңда 800 мың шабақ жеткізілсе, тағы 4 миллион шабаққа тапсырыс берілген.
Ал «Taraz Eko Fish» ЖШС-інде 3 адам тұрақты жұмыспен қамтылған. 5 гектар жерге орналасқан жоба қуаттылығы жылына 60 тонна балық өнімдерін өндіруге шақталған.
Айта кетейік, бүгінде Жамбыл облысы аумағында балық шаруа- шылығымен айналысуға ниетті кәсіпкерлердің саны күннен-күнге артып келеді. Осы саланы дамыту мақсатында Жамбыл облысының балық шаруашылығын дамыту өңірлік бағдарламасы әзірленді. Бағдарламаға сәйкес, 2022 жылы облысымыздың аумағындағы 464,3 тонна тауарлы балық өндіру жоспарланып, артығымен орындалған. Оның ішінде 436 тонна форель балығы, 47 тонна тұқы тұқымдас балығы бар. Сондай-ақ ағымдағы жылы бағдарламаға сәйкес, 666,1 тонна тауарлы балық өсіру көзделуде. Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының мәліметінше, аталған жоспардағы көрсеткішке жету үшін 4,7 млн дана балық шабағы қажет. Қажетті шабақтар облысымыздағы «Сандель», «Арнұр», «Алтын бұлақ» шаруа қожалықтарының және Шардара, Қапшағайда орналасқан балық өсіру тәлімбақтарынан алынатын болады. Бұл бағыттағы жұмыстар қазірдің өзінде қолға алынған.
Жалпы балық шаруашылығын дамытудың өңірлік бағдарламасы бойынша 2024 жылы 1 375,9 тонна тауарлы балық өндірісі жоспарланса, 2025 жылы бұл көрсеткіш 3 000 тоннаға жетеді деп күтілуде. Ол үшін 18 инвестициялық жоба қолға алынуда. Сондай-ақ кәсіпкерлерге мемлекеттен түрлі қолдаулар көрсетілуде. Мәселен, 2022 жылы жергілікті бюджеттен аква өсіруді субсидиялауға 78,2 миллион теңге қаражат бөлінген. Оның ішінде жергілікті бюджеттен балық жемдерін сатып алуға кететін шығындардың 30 пайызын субсидиялауға – 45,1 миллион теңге, балық шабағына 33,1 миллион теңге бағытталып, толығымен игерілген. Ал 2023 жылы аква өсіруді субсидиялауға 281 миллион теңге қаралуда.
– Балық шаруашылығын дамыту өңдеу цехтарын ашуды қажет етеді. Облысымызда балық өңдеумен айналысатын екі балық зауыты бар. Олар: Мойынқұм ауданында орналасқан Мыңарал балық зауыты мен Меркі ауданында орналасқан Меркі балық зауыты. Екі зауыт та жылына 1 500 тонна балық ресурстарын өңдеуге қауқарлы. Сонымен қатар ағымдағы жылы «ALFISH» ЖШС Мойынқұм ауданындағы Мыңарал станциясының маңынан жылына 1 000 тонна балық өңдеуге қуатты цехтың құрылыс жұмыстарын жүргізуде.
Облыс аумағында жалпы сомасы 1,9 миллиард теңге болатын, жалпы қуаттылығы 1828 тонна беретін 18 жаңа инвестициялық жоба жұмысы ұйымдастырылуда. Оның ішінде 8 карп балығын өсіру, 9 форель балығын өсіру және 1 африкалық жайын, бекіре балығын өсіру шаруашылығы бар, – деді табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы басшысының орынбасары Данияр Башанов.
Осылайша мемлекеттік қолдаудың арқасында бірер жылда өңірде балық шаруашылығы өрістемек.

Құрмаш Қаптағай