Заманауи талаптарға икемді мемлекеттік аппаратты қалыптастырудағы адами ресурстар мәселесі талқыланды
Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің бастамасымен жәнеАстана мемлекеттік қызмет хабының қолдауымен ҚР Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясында «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумы өтті.
Іс-шараға МҚІА төрағасы Дархан Жазықбаев, Астана мемлекеттік қызмет хабы Басқарушы комитетінің төрағасы Әлихан Байменов, Түркия Республикасы Президентінің жанындағы Адами ресурстарды басқару офисынің президенті Салим Атай,Корея Республикасы Адами ресурстарды дамыту ұлттық институты Ғылыми-зерттеу орталығының бас директоры Чун Джи Юн, Әзірбайжан Республикасы Мемлекеттік емтихан орталығы төрағасының орынбасары Бахрам Халилов, сондай-ақ мемлекеттік органдар өкілдерін, HR саласындағыотандық және шетелдік сарапшылардыжәне де Орталық Азия елдерінен келген делегаттарды қамтитын 300-ден астам адам қатысты.
Агенттік төрағасы Дархан Жазықбаев өз сөзінде Қазақстанда жүргізіліп жатқан саяси реформалар аясында мемлекеттік қызмет жүйесіне жаңа талаптар жүктелгенін атап өтті.
«Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында «Мемлекеттік қызмет істері агенттігі толыққанды стратегиялық HR институтына айналуы тиіс» деп атап өтті. Агенттік тарапынан мемлекеттік қызметке ЭЫҰД елдерінде кеңінен колданылатын HR-құралдарын енгізу бойынша шаралар пысықталуда.Біз үшін HR саласындағы жаңа білімдерді жинақтау, сондай-ақ мемлекеттік қызметке білікті мамандарды тарту өте маңызды. Ашық, әділ шешімдер қабылдай алатын, белсенді, заманауи талаптарға икемді мемлекеттік аппаратты қалыптастыруда адам капиталына ден қоюдың маңызы зор», –деді Агенттік төрағасы.
Форумғаарнайы келген делегаттар мемлекеттік қызметті дамытудағы тәжірибелерімен бөлісіп, Қазақстанның халықаралық тәжірибеге бағдарланған мемлекеттік қызметті одан әрі жетілдіру, оның ішінде HR-ды дамыту жөніндегі қадамдарын оң бағалады.
Қазақстанның және шет елдердің мемлекеттік, квазимемлекеттік және жеке секторларының жетекші сарапшылары арнайы сессиялар аясында мемлекеттік қызметшінің жаңа болмысын, HR мамандарын даярлаудың өзекті мәселелерін, тиімді HR құралдарын, адами ресурстарды басқарудағы трендтер мен сын-қатерлер, жаңа мүмкіндіктер, көшбасшылардың рөлі мен құндылықтарытуралы мәселелерді ортаға салды.
Іс-шара аясында Агенттік төрағасы шетелдік сарапшылармен жұмыс кездесулерін өткізді.
Атап өту керек, форумның мақсаты –орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың басшыларын, HR саласындағы отандық және халықаралық сарапшыларды, мемлекеттік органдар мен корпоративтік сектордың персоналды басқару қызметтерінің басшыларын, персоналды басқару саласында кадрлар даярлауды жүзеге асыратын жоғары оқу орындарының басшыларын бір алаңға жинау және маңызды мәселелерді талқылау.
Мемлекеттік қызметке тестілеу 24/7 қолжетімді болады
Бұл туралы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбаев Астана қаласында өткен «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумында баяндады.
«Мемлекеттік қызмет істері агенттігімен мемлекеттік қызметке орналасу конкурстарының әділдігін қамтамасыз ету үшін «Е-қызмет» ақпараттық жүйесінің сыртқы порталында мемлекеттік қызметке жаңа іріктеу алгоритмі әзірленіп, конкурстық рәсімді өткізу форматы қайта қаралды.Конкурстық рәсімнің жаңа форматы үміткерлерге алдын ала белгіленген уақытта өтетін әңгімелесуден басқа барлық кезеңдердекез келген уақытта және әлемнің кез келген нүктесінен конкурсқа қатысуға мүмкіндік береді», – деді Агенттік төрағасы.
Тестілеуден өту қағидаларын сақтау Президенттік жастар кадр резервіне іріктеу барысында қолданылып, тиімділігін көрсеткен – прокторинг жүйесі арқылы қамтамасыз ету көзделген.
Әзірленген іріктеу алгоритмі –заңнаманы білуге арналған 4 нормативтік құқықтық актілер бойынша тестілеуді (Конституция, Мемлекеттік қызмет және Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңдары, Әдеп кодексі);қабілеттілік пен құзыреттілікті тестілеуді (IQ, EQ, SQ тестілеу);басшылық лауазымдар үшін – эссе жазуды (орындаушылық лауазымдар үшін осы талапты мемлекеттік органдар өздері белгілей алады); салалықжәне тәуелсіз сарапшылардан, HR мамандар, Әдеп жөніндегі уәкілдерден тұратын конкурстық комиссиямен әңгімелесуді қамтиды.
МҚІА басшысының айтуынша, іріктеудің бұл тәсілдерін 2023 жылы «Е-қызмет» ақпараттық жүйесінде пилоттық апробациядан өткізу жоспарлануда.Сонымен бірге, мемлекеттік қызметті одан әрі жетілдіру мақсатында жекелеген саяси және әкімшілік мемлекеттік қызметшілердің («А» корпусы және «Б» корпусының жоғары лауазымдары саяси лауазымдарға әлеуетті кандидаттар ретінде) құзыреттілігін 2 жылда бір рет ассессмент-орталықтың көмегімен бағалау қарастырылуда. Агенттік кем дегенде 1800 адамға ассессмент өткізуді көздеп отыр.
Атап өту керек, 9 желтоқсанда Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің бастамасымен Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясында «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумы өтті. Форумға мемлекеттік органдардың өкілдері, HR саласындағы отандық және шетелдік сарапшылар, Түркия, Оңтүстік Корея, БАЭ, Мажарстан, Әзірбайжан және де Орталық Азия елдерінің делегаттары қатысты.
МҚІА төрағасы толыққанды HR институтын қалыптастырудыңнегізгі тәсілдерін таныстырды
Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбаев«Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» адами ресурстар форумында толыққанды адами ресурстар институтын қалыптастырудыңнегізгі тәсілдерін назарға ұсынды.
«Мемлекеттік аппараттың тиімділігін арттырудың келесі шарттарының бірі – персоналды стратегиялық басқаруға көшу үшін кадр кызметтерінің кәсібилігін жоғарылату.Ол көптеген дамыған елдерде кеңінен қолданылатын кадрлық қажеттілікті болжау, корпоративтік мәдениетті басқару, таланттарды басқару және т.б. стратегиялық құралдарды қолдануға мүмкіндік береді», – деді МҚІА төрағасы.
Агенттікті толыққанды HR институты етіп қалыптастыру мақсатындағы әзірленген тәсілдер– HR стратегиясын дайындау және іске асыру,мемлекеттік органдардың қызметіне функционалдық талдау жүргізу,кадр қызметтерін сертификаттау, олардың функционалы мен жұмыс форматын өзгерту,таланттарды іздеу,мемлекеттік қызметшілердің корпоративтік мәдениеті және т.б. бағыттарын қамтиды.
Бүгінгі күні ҚР Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясын қоса алғанда Қазақстанда 15 жоғары оқу орны HR саласы бойынша мамандар даярлайды. Соның ішінде бакалавр деңгейінде – 8, магистратура деңгейінде – 10 білім беру бағдарламалары бар.
МҚІА басшысының айтуынша, Агенттікті толыққанды стратегиялық HR институтқа айналдыру мақсатында Академияның жоғары әлеуеті ескеріліп, ол келешекте адами ресурстарды даярлау, олардың біліктілігін арттыру бойынша ғылыми-зерттеу орталығы болмақ.
«Академияда персоналды басқару қызметтерінің өкілдері үшін тиісті оқыту курстары өткізіліп, олар сертификатталатын болады.Жоспарланған курстар болашақта HR-қызметтерін түрлендіріп, жоғары әлеуеті мен сұранысқа ие құзыреттілігі бар таланттар – HR кәсіпқойлар пулын құруға мүмкіндік береді.
Жалпы мемлекеттік қызмет саласындағы өзгерістер адам ресурстарын тиімді пайдалану арқылы кәсіби мемлекеттік аппарат қалыптастырып, қоғамның талаптарын қанағаттандыру мен халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталған», – деп атап өттіДархан Жазықбаев.
Атап өту керек, 9 желтоқсанда Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің бастамасымен Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясында «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумы өтті. Форумға мемлекеттік органдардың өкілдері, HR саласындағы отандық және шетелдік сарапшылар, Түркия, Оңтүстік Корея, БАЭ, Мажарстан, Әзірбайжан және де Орталық Азия елдерінің делегаттары қатысты.
МҚІА мемлекеттік қызметшілердің кәсіби-тұлғалық болмысын жетілдіруге арналған қағидаттар мен ұстанымдар әзірлеуде
Бұл туралы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбаев Астана қаласында өткен «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» адами ресурстар форумында мәлімдеді.
Өз сөзінде Агенттік төрағасы Мемлекет басшысының «Мемлекеттік қызметкерлер барынша ашық жұмыс жүргізіп, халыққа шынайы есеп беруі керек. Мемлекеттік қызмет дегеніміз – жеке бастың бақ-дәулетін арттыратын жер емес. Бұл – туған халқыңның алдында айрықша жауапкершілік арқалау» деген байламды пікірін әрбір мемлекеттік қызметші үнемі қаперінде ұстап жүруі қажеттілігіне назар аударды.
«Мемлекеттік міндеттерді қоғам күтетін талап-тілектерге сай жүзеге асыру үшін қажетті негізгі құндылықтар мен басымдылық берілетін қағидаттарды қайта қарау – өзекті. Мемлекеттік қызметтегі адам ресурсын ілгерілету мемлекеттік қызметшілердің кәсіби-тұлғалық болмысын жетілдірумен де тығыз байланысты», – деді Дархан Жазықбаев.
Осы бағытта, Агенттік мемлекеттік қызметшілерге әдістемелік құрал ретінде әрі күнделікті жұмыс столында жатуы, тіптен әрбір мемлекеттік қызметшінің қалта кітапшасына айналуы тиіс «Адамға бағдарланған» мемлекеттік басқару моделіндегі мемлекеттік қызметшілердің кәсіби және тұлғалық болмысы жайлы, сананы жаңғыртуға бағытталған құжат ұсыну жоспарлауда. Бұл ретте,мемлекеттік қызметшілердің кәсіби-тұлғалық болмысын жетілдіруге қатысты қағидаттар мен ұстанымдар жүйеленуде.
Дархан Жазықбаевтың айтуынша, мемлекеттік қызметшілердің кәсіби-тұлғалық акмесі ретінде Қоғамға үлгі болу, Ұлттық мүддені ойлап мемлекетшіл болу, Әділдіктің – баршаға ортақ игілік болуы, Ашықтық: пікір алуандылығын қолдау – шешім қабылдаудағы ауызбіршілік, Антқа адалдық: пайдадан ар қымбат сынды негізгі қағидаттар белгіленуі жоспарлануда.
«Бұл құжатты біз алдағы уақытта қоғаммен талқылауға салатын боламыз.Мемлекеттік басқаруды жетілдіру жүйелі түрде өзгеруді, қайта құруды қажет етеді. Адамдардың ой-санасын жаңғырту адам ресурстарының сапасына әсер етеді. Ұсынылатын құжат мемлекеттік қызметшілердің саналы, рухани-адамгершілік тұрғыдан өзгеруіне түрткі болуға бағытталған және олардың мемлекеттік басқару жүйесіндегі қызметін сапалы түрде кәсібилендіруге арналған. Мемлекеттік қызметшілердің жоғары құндылықтарды ұстануы жазадан, сыннан немесе бақылаудан қорыққандығынан емес, өзінің ішкі ерік-жігерімен, ниет қалауымен орындалуы қажет. Ең бастысы – ел алдындағы жауапкершілікті сезіну», – деді МҚІА басшысы.
Агенттік төрағасы мемлекеттік қызметтің негізгі 6 әдептік қағидаты туралы
Бүгін Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің бастамасымен Астана мемлекеттік қызмет хабының қолдауымен Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясында «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумы өтті.
Шара барысында Дархан Жазықбаев биыл мемлекеттік қызметшілердің Әдеп кодексі жаңа редакцияда қабылданғандығына тоқталып, заман сұранысына сай 6 негізгі әдептік қағидат айқындалғанына баса назар аударды: ашықтық, әділдік, адалдық, сыпайылық, адал ниеттілік, және адамға бағдарлану.
Өз сөзінде Агенттік төрағасы мемлекеттік қызметші жұртшылықпен жұмыс істеуге дайын екенін көрсетіп, өз қызметінің ашықтығын қамтамасыз етуге, халықтың сұранысына сай қызмет көрсетуге және азаматтардың өтініштерін қарау кезінде әуре-сарсаңға жол бермеуітиіс екенін еске салды.
Аталған қағидаттар Президенттің «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын тиімді жүзеге асыруға, сондай-ақ қоғамның мемлекеттік органдарға деген сенімін нығайтуға ықпал ететін болады.
Сонымен бірге МҚІА басшысы мемлекеттік аппарат қызметінде түрлі кедергілерге жол бермеу мәселесіне тоқталып, осы бағыттағы шаралардың жүзеге асыру барысы туралы айтты.
«Президенттің сәуір айындағы «Мемлекеттік аппараттың қызметін бюрократиядан арылту жөніндегі шаралар туралы» Жарлығымен Агенттікке бюрократия көріністеріне мониторинг пен талдау жүргізу бойынша жаңа функциялар жүктелді. Қазір Агенттік мемлекеттік аппараттың жұмысындағы бюракратияны түбегейлі жою, оған жаппай төзбеушілікті орнықтыру бағытында кешенді шаралар атқаруда. Бұл шаралар мемлекеттік аппарат персоналының жұмысына оң серпін беріп, оны жаңа сипатқа көтеруге септігін тигізетін болады», – деді Дархан Жазықбаев.
МҚІА төрағасы мемлекеттік кызметтегі адами ресурсқа (HR) тән басты бесерекшелік туралы айтты
ҚР МҚІА төрағасы Дархан Жазықбаевтың «Мемлекеттік қызметтегі HR: персоналды стратегиялық басқаруға көшу» HR форумында сөйлеген сөзінен:
Қазіргі заманда, адамзат баласының өміріндегі қалыптасып отырған түрлі сын-қатерлер, тәуекелдер ілгерілеудің негізгі тетігі адамның өз қолында екендігін ұқтырып отыр. Сондықтанда адами капитал бүгінгі күні ең маңызды сұрақтардың біріне айналуда. Адами капитал – қоғам дамуының негізгі факторы. «Адами капитал» және «адами ресурс» ұғымдары өзара байланысты. Адами капитал – бұл адамның іс әрекетінде қолдана алатын білімі, қарым-қабілеті, сапалы кәсіби дағдылары болса, Адами ресурс – бұл өнімділікті, еңбек тиімділігін арттыру үшін қолдануға болатын адамдардың әлеуеті. Сондықтан Эйчар менеджер – бұл ұжымды басқарушы ғана емес, ол адам ресурсымен жұмыс істейтін, ең алдымен адамдардың әлеуетін еңбек өнімділігін арттыруға тиімді бағыттаушы маман.
Қажетті мамандарды ынталандыратын, бағалайтын және іздеуші адам. Осы орайда, мемлекеттік аппараттағы басшылық лауазымдағы барлық қызметкерлер алдағы уақытта жаппай эйчар менеджерлерге айналуы қажет.Адами ресурс көп қырлы және ерекше, өйткені әр адам қайталанбайтын қарым-қабілетке ие. Сондықтан әрбір әлеуетті персонал құнды.
«Адами ресурстың өзге ресурстардан (қаржылық, ақпараттық, технологиялық) басты ерекшеліктері:
Біріншіден, басқа ресурстар тек белгілі бір мақсатқа жетуге арналатын болса, адам сол мақсатты қоя алады, оның не үшін қажеттілігін таниды.
Екіншіден, адам бастамашылық жасап белсенділік таныта алады. Адами ресурстардыңбелсенділігі мен бастамашылдығын сауатты басқару арқылы қызметте қажет бағытқа бағыттап отыру маңызды.
Үшіншіден, Адами ресурста өзгеріске бейімделу мүмкіндігі бар. Яғни, өзінің жеке қасиеттері мен мінез-құлқын түзетуге қабілетті. Қызметшілердің өзін-өзі дамытуға, білімін арттыруға, тәжірибе жинақтап, кәсіби жетіліп отыруға әрдайым мүмкіндігі бар. Яғни уақыт талабы мен жаңа өмір шындығына икемделе алады.
Төртіншіден, Адами ресурс сыртқы теріс ықпалдарға қарсы тұру қабілетіне ие. Кез-келген сыртқы әсер етуші факторды бағалап, оны заңнамаға, қалыптасқан жағдайға сәйкес зерделеп, оң шешім қабылдауға ықпал етеді.
Адамның кәсіби қарым-қабілетіне қарай еңбек өнімділігін арттыру мақсатында, оны дұрыс бағыттай білу – эйчар менеджерлердің басты міндеті.
Бесіншіден, Адами ресурстардың құндылығы жаңа білім, тәжірибе, біліктілікті жетілдіру арқылы үнемі артып отырады. Мұндай ресурстың иесі өзінің қабілеттерін еңбек нарығында жоғары бағамен ұсына алады».
Жоғарыда айтылған ерекшеліктер мемлекеттік кызметтегі адами ресурсқа (HR) тән басты белгілер болуы керек.
«Әрбір адам ресурсы қайталанбас, күрделі, үнемі жетіліп отыруға қабілетті болуымен басқа ресурстардан түбегейлі ерекшеленеді.Сондықтанда бүгінгі күні эйчар – даму мен ілгерілеудің негізгі кілті ретінде әлемдік маңызды тенденцияға айналып отыр.Ең бастысы, оның кез-келген жағдайда оң нәтижеге қол жеткізуге икемді болуы, мақсатты жүзеге асыруда өзгерістерді қабылдап, әрі қарай шешім қабылдай білуі маңызды».
«Адамға бағдарланған» мемлекеттік басқару моделінің басты ерекшелігін екі қырынан түсіну қажет. Біріншісі – мемлекеттік қызметті жүзеге асыруда клиентке бағдарланып, сервистік сипатта болу. Екінші қыры – басқарудағы адами ресурсқа айрықша мән беру, кадрлық әлеуетті жетілдіру».
