Ғалымдар тірі қалған динозавр эмбрионын тапты
Ғалымдар жасы кем дегенде 66 миллион жыл болған динозаврдың тамаша сақталған эмбрионының табылғаны туралы хабарлады. Ол тауық сияқты жұмыртқада сақталған, деп хабарлайды «Jambyl-Taraz» ақпарат агенттігі ВВС-ге сілтеме жасап.
Қазба Қытайдың оңтүстігіндегі Ганьчжоу қаласында табылды. Бұл овирапторозавр, тераподтар отрядының тіссіз, қауырсынды жыртқышы. Зерттеушілер оны «Кішкентай Инлян» деп атады.
«Бұл тарихта табылған ең жақсы динозавр эмбриондарының бірі», – дейді Бирмингем университетінің зерттеушісі және iScience-тегі мақаланың авторларының бірі Фион Вайсум Ма.
Олжа кездейсоқ табылды. Зерттеушілер ондаған жылдар бойы қоймада шаң жинап келген динозавр жұмыртқаларын зерттей келе, зерттеу тобы ішінде эмбриондар болуы мүмкін деп күдіктенген. Ғалымдар тасқа айналған қабықтың бір бөлігін алып тастап, жыртқыштың эмбрионын тапты.
Жас динозаврдың басы денесінің астында, аяқтары бүйірінде, арқасы доғал. Мұндай позициядағы динозавр эмбриондары бұрын табылмаған, бірақ ол қазіргі құстардың эмбрионының жатысына ұқсас.
Құстардың мінез-құлқын орталық жүйке жүйесі басқарады. Балапандары тұмсықтарымен қабықшаларды жарып жатқанда, басын тұрақтандыру үшін оң қанаттарының астына бастарын қысады. Қанат астына бастарын жасырмайтын эмбриондар қабықты жарып өтуге тырысқанда өлу ықтималдығы жоғары.
«Табылған олжа қазіргі құстардың бұл мінез-құлқы алдымен бұрынғы динозаврларда болғанын көрсетеді», – дейді Ма.
Қауырсынды овирапторозаврлар («жұмыртқа ұрлайтын кесірткелер») соңғы бор дәуірінде қазіргі Азия мен Солтүстік Америкада өмір сүрген.
“Кішкентай Инлян” тұмсығынан құйрығына дейін ұзындығы шамамен 27 см және ұзындығы 17 см жұмыртқаның ішінде жатыр.
Зерттеушілер оның жасы 72 мен 66 миллион жас аралығында деп есептейді.
Егер “Кішкентай Инлян” өмір сүрсе, оның ұзындығы екі-үш метрге дейін өседі және өсімдіктермен қоректенуі мүмкін.
Эдинбург университетінің профессоры және зерттеу тобының мүшесі Стив Брусатте: «Жұмыртқа ішіндегі динозавр эмбрионы – мен көрген ең әдемі қазбалардың бірі», – дейді.
