Білім мен инновацияның жаңа дәуірін қалыптастыратын жетекші орталық

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті – Қазақстанның ғана емес, бүкіл Орталық Азия аймағының ғылым, білім және инновация саласында көш бастап тұрған ең беделді оқу орындарының бірі. 1934 жылы құрылған ҚазҰУ бүгінде әлемдік білім кеңістігінде өз орнын айқын қалыптастырған іргелі университетке айналды. Университеттің басты миссиясы – сапалы білім беру, жоғары кәсіби кадрлар даярлау, ғылыми жаңалықтарды өндіріске енгізу және адамзаттың интеллектуалдық әлеуетін дамыту.
ҚазҰУ-дың аты әлемге танымал дала ойшылы, гуманист және ғалым Әбу Насыр әл-Фарабидің есімімен тікелей байланысты. «Қайырымды қала» идеясын насихаттаған әл-Фараби ілімдері университеттің негізгі философиялық тұғырына айналған. Бүгінде ҚазҰУ осы идеяларды ХХІ ғасыр талаптарына сай қайта жандандырып, қоғамның интеллектуалды, рухани және ғылыми дамуына зор үлес қосуда. ҚазҰУ-дың ерешеліктеріне тоқтала кетсек:
1. Университет инфрақұрылымы – студентке арналған заманауи экожүйе.
ҚазҰУ қалашығы ТМД аумағындағы ең ірі студенттік кампустардың бірі болып саналады. Мұнда оқу корпустары, ғылыми зертханалар, кітапхана, спорт кешендері, технопарк, бизнес-инкубатор, жатақханалар, шығармашылық орталықтар – бәрі студенттің дамуына қажет экожүйе ретінде бір жерде шоғырланған.
Әл-Фараби кітапханасы – еліміздегі ең ірі ғылыми кітапхана, онда миллионнан астам басылым мен электронды ресурстар жинақталған. Жаңа жабдықталған оқу залдары, цифрлық іздеу жүйесі, тәулік бойы жұмыс істейтін орталықтар студенттерге үздіксіз білім алуға мүмкіндік береді.
Ғылыми-технологиялық парк – стартаптар мен инновациялық жобалардың орталығы. Мұнда жыл сайын жүздеген студенттік және жас ғалымдардың жобалары жүзеге асып, ғылыми өнімдер өндіріске енгізілуде. Университет жас инноваторларға толық қолдау көрсетіп, олардың идеяларын коммерцияландыруға жағдай жасайды.
2. Жасанды интеллект дәуіріндегі ҚазҰУ-дың жаңа бағыты
Соңғы жылдары әлем жасанды интеллекттің дамуы арқылы үлкен өзгерістерге бет алды. Осы орайда ҚазҰУ ақпараттық технологиялар, цифрлық инженерия және AI саласындағы зерттеулерді күшейтіп, Қазақстандағы жетекші ғылыми орталықтардың біріне айналып отыр.
3. AI зертханалары мен инновациялық жобалар
Университет қабырғасында бірнеше жаңа цифрлық зертханалар құрылды:
– Жасанды интеллект және Big Data зертханасы
– Робототехника және интеллектуалды жүйелер орталығы
– Киберқауіпсіздік зерттеу институты
– Smart City концепциясын жүзеге асыратын Smart Campus жобасы
Бұл орталықтарда студенттер нақты жобалармен жұмыс істей отырып, машиналық оқыту, нейрожелілер, компьютерлік көру, тілдік модельдер, автономды жүйелер секілді салаларды меңгереді.
4.Smart Campus – Қазақстандағы алғашқы ақылды университет жүйесі.
ҚазҰУ-дың маңызды инновациялық бастамаларының бірі – Smart Campus жобасы. Бұл жүйе жасанды интеллект технологияларын университет өміріне енгізуді көздейді. Жоба аясында:
– студенттер ағынын талдайтын AI-мониторинг жүйелері,
– оқу процесін оңтайландыратын бейімделген білім беру платформалары,
– қауіпсіздік пен кампус басқаруын жақсартатын интеллектуалды деректер орталығы
жұмыс істейді.
Университет осылайша классикалық білім ордасынан цифрлық университетке трансформацияланып, студенттерді болашақ технологияларымен ерте таныстыруға жағдай жасап отыр.
5.AI саласындағы халықаралық серіктестік
ҚазҰУ әлемнің жетекші университеттерімен (KAIST, MIT, SeoulTech, Tsukuba University, Nazarbayev University және басқалары) бірлескен зерттеулер жүргізеді. Бірқатар ғылыми жоба халықаралық гранттар арқылы қолдау тауып, жасанды интеллектті медицинада, экологияда, экономикада және қала құрылысы жүйелерінде қолдануды көздейді.
Мәселен, биоинформатика мен медицина бағытында жасанды интеллект көмегімен ауруларды ерте анықтау жобалары әзірленуде. Бұл – Қазақстандағы ғылымның жаңа деңгейге көтерілгенінің айқын белгісі.
6.Студенттік өмір – шығармашылыққа, ғылымға және дамуға толы орта
ҚазҰУ студенттері тек білім алып қана қоймай, жан-жақты дамуға мүмкіндік алады. Университетте 200-ден астам ғылыми, шығармашылық және спорт клубтары жұмыс істейді. «Жастар сарайы» түрлі мәдени шаралар, дебат турнирлері, театр қойылымдары мен фестивальдердің алаңы ретінде танымал.
Студенттік ұйымдар әлеуметтік жобаларды жүзеге асырып, волонтерлік бастамалар арқылы қоғамға нақты үлес қосуда. Ал ғылыми үйірмелер мен конференциялар жас ғалымдарға алғашқы зерттеу жұмыстарын жариялауға мүмкіндік береді.
7.Ғылыми жетістіктер – халықаралық мойындаудың негізі
ҚазҰУ ғалымдары соңғы жылдары ғылыми публикациялар саны бойынша Орталық Азияда көш бастап тұр. Университет QS World University Rankings, сTHE, ARWU секілді халықаралық рейтингтерде жоғары орындарға ие.
Ғалымдардың еңбектері:
– жасанды интеллект,
– нанотехнология,
– экология,
– медицина,
– экономика
сияқты стратегиялық бағыттарда халықаралық деңгейде танылып келеді.
Бұл жетістіктер университеттің ғылыми әлеуеті жоғары екенін көрсетеді.
ҚазҰУ – болашақ көшбасшыларды тәрбиелейтін орта
Бүгінде ҚазҰУ түлектері мемлекеттік қызметте, бизнес саласында, ғылым мен технологияда, халықаралық ұйымдарда табысты еңбек етуде. Олар университет қабырғасында алған білімдерін дамыта отырып, еліміздің өркендеуіне үлес қосуда.
ҚазҰУ – студентті тек маман ретінде ғана емес, жауапты азамат, инновациялық ойлайтын тұлға, өз жолын табуға дайын көшбасшы ретінде қалыптастыратын орта.

Жумадилова Толкын Бексултановна
“Қаржы және есеп” кафедрасының аға оқытушысы
Бегалиева Мерей Қайратқызы
“Қаржы” мамандығының 4 курс студенті
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ