2020 жылғы 7 қаңтардан бастап «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы күшіне енді.
Қабылданған заң аясында басқарудың тек екі нысаны қарастырылған:
- Меншік иелерінің бірлестігі (МИБ) – бір көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының меншік иелері құрған, кондоминиум нысанын басқаруды жүзеге асыратын, оны күтіп-ұстауды қаржыландыратын және оның сақталуын қамтамасыз ететін, «бір үй – бір МИБ – бір есепшот» принципіне негізделген заңды тұлға ретінде тіркелген коммерциялық емес ұйым.
- Жай серіктестік (ЖС) – заңды тұлға құрмай, «бір үй – бір ЖС – бір есепшот» принципі бойынша жұмыс істейді.
Бір іргетаста орналасқан не үйге ортақ бірыңғай инженерлік жүйелері бар көппәтерлі тұрғын үйлердегі пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері әрбір көппәтерлі тұрғын үйдің пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерінің жалпы санының үштен екісінен астамының келісімі бойынша бір МИБ немесе ЖС құруға құқылы.
Пәтер иелері кооперативтері (ПИК) өз қызметін 2022 жылғы 1 шілдеге дейін жүзеге асыра алады.
Әр үйді басқарудың жаңа тәсілі әдеттегі және шексіз ант беретін ПИК-ті алмастырады. Қазір ПИК құрамына 10-20, тіпті одан да көп үйлер кіреді. Қазақстанда ПИК 2020 жылдың 1 шілдесіне дейін жұмыс істейтін болады, содан кейін олар ұмытылады. Үйлер қандай жаңа жолмен басқарылады, пәтер иелері үшін не басқаша болады, біз айтамыз.
МИБ дегеніміз не?
Енді біз бұл аббревиатураны есте сақтауымыз керек, ол ПИК-тің орнына келеді. МИБ – бұл меншік иелерінің «бір үй – бір бірлестік – бір шот» қағидаты бойынша бірігуі. МИБ – бұл пәтер мен ондағы тұрғын емес үй-жайлардың иелері құратын көппәтерлі тұрғын үйдегі басқару нысаны.
МИБ пен ПИК арасындағы түбегейлі айырмашылық неде?
МИБ – бұл «бір үй – бір бірлестік – бір шот» қағидаты бойынша құрылған меншік иелерінің бірлестігі.
МИБ – жаңа ұйымының басты айырмашылығы – тұрғындардан жиналған қаржы айналымын реттеуінде. ПИК-тің бір шоты болды, ал үйлер көп болды, ал МИБ-те әр үйдің өз шоты болады. Қаражат тек осы үйдің қажеттіліктеріне жұмсалады және оны меншік иелері бақылайды.
МИБ неліктен құрылуда?
Тұрғындар қаражатының ашық жұмсалуын қамтамасыз ету, сондай-ақ тұрғындарға басқару тәсілдерін таңдау құқығын беру. МИБ тек бір көппәтерлі тұрғын үй үшін жасалады. МИБ мүшелерінің саны пәтерлер санынан аспауы тиіс.
Бұл жаңа жүйеде басты адам кім?
Көпқабатты ғимараттың жоғарғы басқару органы үш жылға сайланатын және кемінде үш адамнан тұратын Үй кеңесі (ҮК) болады.
ҮК үйді басқару және ортақ мүлікті күтіп ұстау бойынша ай сайынғы және жыл сайынғы есептерді қарайды, пәтер иелерінің жалпы жиналыстарын ұйымдастырады, тиісті хаттамаларды ресімдейді.
Көппәтерлі үйлердің иелері не істеуі керек?
Көппәтерлі үй тұрғындарының құрамынан Үй кеңесі және төраға сайланады және үйді МИБ ретінде тіркеңіз.
МИБ қалай басқарылады?
Сіздің МИБ төрағасы сіздің үйіңізге және оның инженерлік жүйелеріне қызмет көрсететін компаниялармен келісім жасасуы керек. Сондай-ақ ол үйге ағымдағы және жинақ шоттарын ашады және коммуналдық қызметтерді жеткізушілермен шарттар жасасады.
МИБ төрағасына жалақы төлеу керек пе?
Бұл мәселені үй тұрғындарының өздері шешеді. Алайда меншік иелері төрағаны тағайындау сатысынсыз тікелей басқарушыны таңдау арқылы қажетсіз шығындарды айналып өтуіне болады.
Көппәтерлі тұрғын үйді басқарушылар дегеніміз кімдер?
Көппәтерлі тұрғын үйді басқарушы – уәкілетті орган бекіткен біліктілік талаптарына сәйкес келетін, басқарылатын көппәтерлі тұрғын үйдегі пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың меншік иесі болып табылмайтын Қазақстан Республикасының азаматы. Яғни үйлерді бұдан былай дайындалған кадрлар басқаратын болады. Ось төрағасын және жалдамалы басқарушыны бір адамға тағайындауға жол берілмейді.
Ал МИБ салық төлей ме?
МИБ – коммерциялық емес ұйым. Тұрғындардың үйді ұстауға төлейтін жарналарына салық салынбайды.
Қазіргі ПИК не болады?
Кооперативтер жойылмайды. Алайда көппәтерлі үйлерді басқару олардың құзыретінен шығарылады. Олар сервистік компания ретінде өз қызметтерін МИБ-ке ұсына алады.
Кондоминим нысандарын басқарудың жаңа формалары және т.б. сұрақтар байынша «Тараз қаласы әкімдігінің тұрғын үй қатынастары бөлімі» КММ-не «Қарасу» (5) шағын ауданы, №24 «Д» мекенжайы бойынша немесе 8 (7262) 54-02-55 телефоны арқылы хабарласуыңызға болады.
Ғазиз ЕРАЛИЕВ,
«Тараз қаласы әкімдігінің тұрғын үй қатынастары бөлімі» КММ-нің басшысы