Жастар қашанда қоғамның қозғаушы күші. Болашағын бағамдайтын мемлекет жастарының санасының ояу, білімінің жоғары болуына басты мән береді. Білім мен ғылымның салтанат құруы отанның еңсесін ешкімге бастырмауға сеп болатынын бүгінгі заман дәлелдеп отыр. Жастарды тәрбиелеудің маңызы жайында Елбасы Н.Назарбаев: «Қазақстанның болашағы бүгiнгi жастар. Сiздер оларға қалай бiлiм берсеңiздер, Қазақстан сол деңгейде болады» деп, атап көрсеткен болатын. Елiмiздiң болашағы жастардың еңбекқорлығына, талап-тiлегiне, арман-мұратына байланысты. Олар ата-бабаларымыздан мұра болып келе жатқан құндылықтарымызды, тарихи дәстүрлерiмiздi жаңғыртып, оны алға бастырып қана қоймай, экономикасын, ғылымын да дамытуға, жiгерлене ел үшiн еңбектенуге мiндеттi.
Дейтұрғанмен қазіргі таңда еліміздегі кейбір жастарымыздың теріс діни ағымға еріп, саналарының көз алдымызда улануы ойландыратын мәселе болып отыр. Шетін көзқарасты діни ағымдардың кейбір жастардың білім мен ғылымға деген ынтасын жойып, өзге мәдениет пен теріс құндылықтарды насихаттап, жастар арасында жанжал тудыру жағдаяттары орын алып келеді. Психология саласының мамандары адам баласының құбылыс екендігі, кез-келген ортада психологиялық әрі әлеуметтік мәжбүрлікпен болған жағдайда, сол ортаның жалған идеяларына сіңісіп, ол идеяларды өте келе ақиқаттай көретінін алға тартады.
Жастардың қай замандарда болмасын, әрқашан қоғамда үлкен әлеуметтік күшке ие болғанын байқаймыз. Олар әрдайым қоғамның ең белсенді мүшесі әрі жұмыс күші болып табылған. Оның үстіне бүгінгі жастың ертеңгі елдің тұтқасын ұстайтын басшы боларын ескерсек, олардың қоғам үшін маңызы арта түседі. Сондай-ақ жастарда үлкен, әрі жүзеге асырылмаған қуаты мен мүмкіндіктері де бар екенін ұмытпауымыз қажет. Ал, бірақ басқа қырынан қарасақ салыстырмалы түрде жастар қоғамда әлеуметтік жағынан ең аз қамтылған топқа жатады. Яғни, басында баспанасы мен жұмысы жоқтар, білім алуға да мүмкіндігі аз катеогориялары бар. Сондай-ақ әлі өмірлік тәжірбиесі қалыптаса қоймаған және сезімге ерік беретін жастар, көбінесе өзіне ұнаған кез-келген бір идеяның соңынан еруге дайын тұрады. Мұнан көріп тұрғанымыздай жастар қоғамның ең күшті әрі ең осал тұсы болып табылады. Көптеген қоғамға таңсық, оның тыныштығын бұзатын идеялар жастар арқылы таралатыны тарихтан белгілі.
Мемлекетжастардытерісдіниағымдарданқорғаужолындақандайшаралардыжүзегеасыруда. Ендісолмәселегетоқталсақ.
Өзектімәселелердіңбіріинтернет мәселесі. Бұлтұрғыдаинтернеттегітерісдіниағымидеологияларынашектеуқоюжұмыстарыжалғасыпкеледі. Дегенменмемлекетинтернеткемүлдемтыйым сала алмайтыныбелгілі. Осыныпайдаланғантерісдіниағымменеджерлеріинтернеттегіжұмыстарынжалғастыратынынескерекеле, жастарғаинтернеттіталғамменпайдалануқажеттігінескертеміз.
Мемлекеттарапынандәстүрліруханиқұндылықтардынасихаттаужұмыстарыүздіксізжалғасыпкеледі. Ал, тәрбиелікмәселелердемемлекет тарапынанөнер, қоғамдықсалалымекемелерарқылыжаңашажолдарғаденқойып, қоғамдықинституттарарқылыжастардытәрбиелеужолдарыіскеасырылыпкеледі.
Салдарыменкүресудетеріспиғылдыдіникөзқарастағыжастардыдәстүрлібағытқаоңалтужұмыстары, шетелдікдіниоқуорындарынаұмтылушыжастардықадағалаубағыты, діниэкстремистікжәнерадикалдықидеяларғашақыратыністеріүшіназаматтардықылмыстықжауапкершіліккетартужұмыстарыбелсендітүрдежүзегеасырылыпкеледі. Соныменқатарсотталушыазаматтардыжазасынөтеуорындарындадәстүрлідінибағытқабейімдеужобалары да жүзегеасуда.
Жастардыөзгешеойлауғажолбермеумүмкіндіктерініңбірі, ол – спорттықжәнеөнерорындарынатартужұмыстарыболмақ. Себебіқолы бос жастардыңуақыттытолтырудыңермегіәлеуметтікжелілердегітерісидеяларғабайлану мен топтасуарқылызаңсызәрекеттергеұрынужағдайларынтуындататыныанық. Сондықтанмәденижәнеспорттықнысандарды салу жұмыстарыеліміздеқарқыналды.
Жастардыңтерісдіниағымдарғатартылуыныңөтеөзектімәселесеніңбірі, ол – әлеуметтікмәселе. Данышпан Абай атамыздыңкөзіменқарағанда «қарныашадамныңкөңілінде ар, ойындаақылболмайтынын» бүгінгіорыналыпкележатқандіниахуалданкөргендейміз. Дегенмен ешбірмемлекетәлеуметтік-экономикалықмәселелерінтолықшеше алғанемес. Қазақстанның да өзінетәнқиындықтарыжеткілікті, олмәлімжағдайжәнебелгілібірдәрежедеқалыптықұбылыс. Зерделіоймензерсалыпқарасақ, бұлкөзқарастың да мәні мен маңыздылығыорындымәселе.
Тәуелсіздікалғансәттенбастапеліміздеөркендеужолындаіргеліәлеуметтікреформаларжасалыныпкелді. «… мемлекет, әсіресе, жаһандықдағдарысжағдайында, азаматтарғаеңтөменгіәлеуметтікстандарт кепілдігінберуітиіс.Басты міндет – кедейшіліктің өсуіне жол бермеу.Кедейшілік ешбір қазақстандық үшін әлеуметтік перспективаға айналмауы керек.Біз өз азаматтарымыз үшін экономика мен бюджеттің өсіміне тікелей тәуелді болатын ең төменгі әлеуметтік стандарттар мен кепілдіктер белгілеуіміз керек» делінген «Қазақстан-2050» стратегиясында. Ендеше, мемлекеттің жастарды әрдайым әлеуметтік әрі рухани қолдау жауапкершілігін сеніммен жүзеге асырып келе жатқанына сеніміміз мол болуы тиіс.
Абзал Есіркепов
Тараз қаласы әкімдігі ішкі саясат бөлімінің
«Жастар ресурстық орталығы» КММ директоы